Δημήτριος Φωτίου Καρατζένης

Σύντομη Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Πράμαντα την 14η Νοεμβρίου 1904. Ήταν γιός του Φωτίου Καρατζένη, εργολάβου δημοσίων έργων κατόχου πτυχίου δευτέρας τάξεως, και της Βασιλικής Καρατζένη, το γένος Κοτζιά.

Έλαβε τα πρώτα γράμματα στην Πράμαντα και ολοκλήρωσε μετά το 1920 τις εγκύκλιες σπουδές στο Γυμνάσιο της Άρτας. Στα μαθητικά χρόνια ακολουθούσε συχνά τον πατέρα του και βοηθούσε κυρίως στην τήρηση των λογαριασμών των συνεργειών.

Ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, τις οποίες διέκοψε κατατασσόμενος την 10η Οκτωβρίου 1925 στο στρατό, στον οποίον υπηρέτησε μέχρι την 5η Φεβρουαρίου 1927.

Έλαβε το πτυχίο της Νομικής Σχολής την 15η Ιουνίου 1929. Την 27η Σεπτεμβρίου 1930 ορκίσθηκε δικηγόρος στο Πρωτοδικείο Άρτας, όπου άσκησε έκτοτε το επάγγελμα του δικηγόρου.

Μετέχοντας στα κοινά της πόλης εκλέχτηκε την 11η Φεβρουαρίου 1934 Δημοτικός Σύμβουλος και από το 1936 μέχρι το 1941 Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της Άρτας. Επιστρατεύθηκε κατά την τελευταία φάση του Ελληνοϊταλικού πολέμου, όταν το Αλβανικό μέτωπο πλέον κατέρρεε.

Η ανάμιξή του στην πολιτική τον έφερε στη Βουλή ως Βουλευτή Άρτας στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 και της 16ης Νοεμβρίου 1952 με το Κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού του Στρατάρχη Αλέξ. Παπάγου και στη συνέχεια στις εκλογές της 19ης Φεβρουαρίου 1956, της 11ης Μαΐου 1958, της 29ης Οκτωβρίου 1961, της 3ης Νοεμβρίου 1963 και της 16ης Φεβρουαρίου 1964 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 και της 19ης Φεβρουαρίου 1956ο Νομός Άρτας αποτέλεσε κοινή εκλογική περιφέρεια με τους Νομούς Πρεβέζης και Λευκάδος. Στις εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου 1964 η Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση συνεργάσθηκε με το Κόμμα Προοδευτικών του Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη.

Κατά την διάρκεια της επταετούς δικτατορίας και μέχρι το θάνατο του αφιερώθηκε στην ιστορική έρευνα, καρπός της οποίας αποτελεί το δημοσιευμένο και ανέκδοτο έργο του.

Για την υπερδεκαπενταετή επανειλημμένη επανεκλογή του στο βουλευτικό αξίωμα και την προσφορά του στον τόπο τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικος του (τότε) Βασιλείου της Ελλάδος.

Παντρεύτηκε την οδοντίατρο Αγγελική το γένος Λαλάκου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Φώτιο, Δικηγόρο, και την Βασιλική, Καθηγήτρια Φιλόλογο - Ιστορικό.

Απεβίωσε την 18η Οκτωβρίου 1989.

Το 1990 του απονεμήθηκε μεταθανατίως το Τιμητικό Μετάλλιο της Πόλεως της Άρτας για «το ιστορικό του έργο, το οποίο αναφέρεται στην Άρτα και την ευρύτερη περιοχή της».

Έργα του:

1. Η Μάχη του Σέλτσου, Δραματική αντίστασις των Σουλιωτών (Αθήναι 1970)
2. Η Επανάστασις της Άρτης του 1854 (Αθήναι 1973)
3. Αι Επαναστάσεις της Άρτης του 1866 και 1878 (Αθήναι 1974) (αναδημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ο Δημοκράτης» τα έτη 1982 και 1983)
4. Πράμαντα Τζουμέρκων – Ιωαννίνων, Ιστορία - Λαογραφία (Αθήναι 1977) (συλλογή άρθρων που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Χρονικά Πραμάντων»)
5. Η Άρτα εις την Επανάστασιν του 1821, Θυσίαι και Αγωνισταί (Αθήναι 1978)
6. Γώγος Κ. Μπακόλας, O αδάμαστος οπλαρχηγός του ΄21 (Ιωάννινα 1978)
7. Η προς Ήπειρον εκστρατεία το 1822 και η μάχη του Πέτα (Αθήναι 1980) (αναδημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ο Δημοκράτης» το έτος 1982)
8. Η εκατονταετηρίς της Άρτης, 1881-1981 (Αθήναι 1982)
9. Πολιτικές Προσωπικότητες Νομού Άρτης, Ευάγγελος Π. Γαρουφαλιάς, Δήμαρχος – Βουλευτής (Αθήναι 1983)
10. Μήτρος και Γιαννάκης Κουτελίδας, Φημισμένοι οπλαρχηγοί των Τζουμέρκων (Αθήναι 1985)
11. Θύμιο Γάκης και η αιχμαλωσία της βασιλαρχόντισσας, Λήσταρχος – Εθνικός Ήρωας (Αθήναι 1986) (αναδημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα «Ηπειρωτικά Νέα» τα έτη 1987, 1988)
12. Απ’ την πνευματική Άρτα και η Τζένη Διαμαντή-Παπαϊωάννου (Αθήνα 1986)
13. Επανάστασις και καταστροφή Καλαρρυτών – Συρράκου, Ιούλιος 1821, Πίνακες αγωνιστών (Ιωάννινα 1988)
14. Γεώργιος Καραϊσκάκης (ανέκδοτο)
15. Τα κατά Πυλίου Γούση Μπούσμπου (ανέκδοτο)
16. Η Πολιτική Ιστορία του Νομού Άρτης (ανέκδοτο)
17. Χρονικόν της Κατοχής της Άρτης 2ου Παγκοσμίου Πολέμου (ανέκδοτο)

Μελέτες του:

Πλήθος μελετών του είδε το φως της δημοσιότητας σε διάφορα ηπειρωτικά έντυπα, όπως η εφημερίδα «Ήπειρος» του Γ. Χατζή, το περιοδικό «Σκουφάς» που εκδίδεται από το Μουσικοφιλολογικό Σύλλογο Άρτας «ο Σκουφάς», το περιοδικό «Χρονικά Πραμάντων» που εξεδίδετο από την Αδελφότητα Πραμάντων «η Αγία Παρασκευή» κ.λπ. Ακολουθεί αναφορά όσων κατέστη δυνατόν να εντοπισθούν.

1. Νέα στοιχεία διά την επανάστασιν της Άρτης του 1878: «Σκουφάς» τόμος Δ’ (1975), σελ. 174 – 175
2. Η Επανάσταση Συρράκου – Καλαρρυτών του 1821: «Σκουφάς» τόμος Δ΄(1975), σελ. 348 – 349
3. Πολεμικά γεγονότα του 1824 (Καταστροφή του Ραδοβυζίου και των Τζουμέρκων): [Μέρος Α’] «Σκουφάς» τόμος Στ’ (1979), σελ. 99 – 103, [Μέρος Β’] «Σκουφάς» τόμος Στ’ (1979), σελ. 170 - 176
4. Η Μάχη του Βουργαρελίου 22 Σεπτεμβρίου 1824: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 12, Μάιος 1979, σελ. 1, 2
5. Ιστορικά Σημειώματα Ραδοβυζίου: «Ραδοβυζινός Δεσμός», Δεκέμβριος 1979, σελ. 2, 5
6. Ηπειρωτικός Σύλλογος «Σκουφάς», Άρτης [με ένα Υστερόγραφο για το τοπωνύμιο Άρτα]: «Σκουφάς» τόμος Ζ’ (1981), σελ. 14 - 15
7. Κυνηγετικός Σύλλογος Άρτης: «Σκουφάς» τόμος Ζ’ (1981), σελ. 174 – 175
8. 1881 – 1981, Εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Άρτης: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1380, 13.5.1981, σελ. 1, 4
9. Ιστορικά Σημειώματα: «Τα Νέα του Πέτα», φύλλο 28, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1981, σελ. 2
10. Από τα Ιστορικά του Πέτα: «Τα Νέα του Πέτα», φύλλο 29, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1981, σελ. 2
11. Η υπαγωγή επτά χωρίων του Βάλτου στο Ν. Άρτας: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1685, 30.9.1982, σελ. 4
12. Χρίστος Πλακιάς, Ο οραματιστής του Ηπειρωτισμού των Θεοδωριάνων: «Τα Θεοδώριανα», Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1982, σελ. 3
13. Από τις εκλογές στο Πέτα το 1885: «Τα Νέα του Πέτα», φύλλο 34, Οχτώβρης – Νοέμβρης 1982, σελ. 2
14. Η Οδός Άρτης – Τρικάλων, Δεν ξεχνιέται, αλλά θα γίνει; «Ηχώ της Άρτης» της 27.10.1982, σελ. 1, 4
15. Από τα μυστικά του Αμβρακικού: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1709, 4.11.1982, σελ. 1
16. Η Μάχη της Πλάκας το 1822: «Ηπειρωτικά Νέα», φύλλο 39, Δεκέμβριος 1982, σελ. 3
17. Η αναγνώριση του δάσους των Θεοδωριάνων: «Τα Θεοδώριανα», Δεκέμβριος 1982, σελ. 4
18. Οι νεκροί του Μεγάλου Αγώνος που έπεσαν στο Κομπότι το 1822 περιμένουν την αναγνώρισιν τους: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1729, 2.12.1982, σελ. 1, 4
19. Τα πρώτα σχολικά βιβλία στην Άρτα και ο Δημ. Μόστρας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2235, 8.12.1982, σελ. 1, 2 = «Η Αλήθεια», φύλλο 708, 11.12.1982, σελ. 1, 4
20. Η Άρτα στη επανάσταση του 1821 συνάπτει δάνεια για τον αγώνα: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1738, 15.12.1982, σελ. 1, 2
21. Από την Ιστορία της πόλεως, Η ανέγερση των σχολείων στον Αη-Μηνά: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2243, 21.12.1982, σελ. 1, 2 = «Η Αλήθεια», φύλλο 709, 21.12.1982, σελ. 1, 2
22. Μικρές άγνωστες ιστορίες από την Τουρκοκρατία, Η απαγωγή για λύτρα του Δημ. Κ. Καρατζένη: «Η Αλήθεια», φύλλο 711, 11.1.1983, σελ. 1, 2 = Μικρές άγνωστες ιστορίες από την Τουρκοκρατία, Απαγωγή για λύτρα «Επιθεώρηση Χωροφυλακής», τεύχος 147, Μάρτιος 1982, σελ. 202 = Ιστορίες της Τουρκοκρατίας, Η Ξαγορά του Μάστορα: «Πραμαντιώτικα Νέα», φύλλο 5, Φλεβάρης – Μάρτης 1982, σελ. 5
23. Δραστηριότητες του Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ», Αγώνες στίβου στην Άρτα το 1898: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 1752, 12.1.1983, σελ. 2
24. Θλιβεραί περιπέτειαι Αρτινών κατά τους χρόνους της Επαναστάσεως του 1821: [Μέρος Α’] «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2259, 19.1.1983, σελ. 1, [Μέρος Β’] «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2263, 25.2.1983, σελ. 1
25. Οι πρώτοι κληρωτοί – στρατιώται εκ του Δήμου Αγνάντων μετά την προσάρτησιν της Άρτης: «Τζουμερκιώτικα Νέα», φύλλο 50/2, Φεβρουάριος 1983, σελ. 1, 3
26. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί στον Αγώνα του 1821, Γεώργιος Κοσσυβάκης: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2285, 24.2.1983, σελ. 1, 2
27. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί, Γώγος Μπακόλας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2291, 5-6.3.1983, σελ. 1, 2
28. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί στον Αγώνα του 1821, Μήτρος Γώγου Μπακόλας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2302, 26-27.3.1983, σελ. 1, 2
29. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί, Ντούλας Γώγου Μπακόλας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2309, 7.4.1983, σελ. 1, 2
30. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί, Γεώργιος Κόκκας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2311, 9-10.4.1983, σελ. 1, 2
31. Ραδοβυζινοί Οπλαρχηγοί, Αναγνώστης Λαβδαριάς: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2312, 12.4.1983, σελ. 1, 2
32. Οι πρώτοι κληρωτοί στρατιώτες της Άρτας: «Ο Δημοκράτης», φύλλο 2323, 27.4.1983, σελ. 1, 2
33. Οι Βούλγαροι στη Μάχη του Πέτα: «Τα Νέα του Πέτα», φύλλο 37, Μάιος – Ιούνιος 1983, σελ. 2, 5
34. Η επέκταση του σιδηροδρόμου στην Βορειοδυτική Ελλάδα: «Ηχώ της Άρτης» της 6.12.1983, σελ. 1, 4
35. Ο Μπεραζέφσκυ είναι πολωνός: «Τα Νέα του Πέτα», φύλλο 39, Δεκέμβριος 1983 Ιανουάριος 1984, σελ. 2
36. Το υπαίθριο θέατρο στην Άρτα: «Ηχώ της Άρτης» της 2.2.1984, σελ. 1
37. Τα κατά την μάχην του Πέτα της 4ης Ιουλ. 1822 [Πολέμησαν Βούλγαροι στο Πέτα]: «Παρατηρητής της Άρτας», φύλλο 2051, 9.5.1984, σελ. 3
38. Από τον Αγώνα του 1821 η Εκστρατεία Ελλήνων Στρατηγών κατά της Άρτης, Καταστροφή Ραδοβυζίου και Τζουμέρκων: [Μέρος Α’] «Ο Δημοκράτης» 13.9.1984, [Μέρος Β’] Ο Δημοκράτης 14.9.1984, [Μέρος Γ’] «Ο Δημοκράτης» 15-16.9.1984, [Μέρος Δ’] «Ο Δημοκράτης» 17-18.9.1984, [Μέρος Ε’] «Ο Δημοκράτης» 19.9.1984, [Μέρος Στ’] Ο Δημοκράτης [?].9.1984, [Μέρος Ζ’] «Ο Δημοκράτης» [?].9.1984, [Μέρος Η’] «Ο Δημοκράτης» 25.9.1984, [Μέρος Θ’] «Ο Δημοκράτης» 26.9.1984 = «Η Αλήθεια»
39. Στα χρόνια της επαναστάσεως του 1821, οι Ηπειρώται καταφεύγουν σε δανεισμόν από το εξωτερικόν διά να εξοπλισθούν, εν: Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, τόμος Ζ’, έκδοση Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών (Ιωάννινα 1985) σελ. 213 - 219
40. Οικογένεια Ρίγγα των Πραμάντων: [Μέρος Α’] «Ηχώ της Άρτης» της 11.1.1985, σελ. 4, [Μέρος Β’] «Ηχώ της Άρτης» της 13.1.1985, σελ. 1, 4, [Μέρος Γ’] «Ηχώ της Άρτης» της 15.1.1985, σελ. 1, 4, [Μέρος Δ’] «Ηχώ της Άρτης» της 16.1.1985, σελ. 1, [Μέρος Ε’] «Ηχώ της Άρτης» της 17.1.1985, σελ. 1, [Μέρος Στ’] «Ηχώ της Άρτης» της 18.1.1985, σελ. 1, 4
41. Η Οδός Άρτης Τρικάλων, Ουδέποτε ξεχάστηκε και ουδέποτε έγινε: «Τζουμερκιώτικα Νέα», Σεπτέμβριος 1982, σελ. 2, 3 = Ο Δρόμος Άρτης Τρικάλων στην Ελλην. Βουλή το 1899: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 42, Μάρτιος 1985, σελ. 2, 4
42. Η αναμνηστική Πλάκα: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 42, Μάρτιος 1985, σελ. 3
43. Ένας Μεγάλος Αρτηνός Θεολόγος, Ζαχαρίας Γεωργάνος ή Γεργάνος, Ιερεύς – Ιεροκήρυξ – Μητροπολίτης: [Μέρος Α’] «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 15, Μάρτιος 1985, σελ. 6, [Μέρος Β’] «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 17, Μάιος 1985, σελ. 6
44. Οι αγωγιάτες: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 43, Οκτώβριος 1985, σελ. 3
45. Ιωάννης Αναγν. Παπαβασιλείου: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 23 - 24, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1985, σελ. 7
46. Χρήστος Ν. Λαμπράκης: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 46, Μάρτιος 1986, σελ. 1, 2
47. Σεραφείμ Μ. Ξενόπουλος, Μητροπολίτης Άρτης, Αυθεντικό το κείμενο της αποφάσεως του διορισμού του: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 27, Μάρτιος 1986, σελ. 6
48. Για τις «Αναμνήσεις απ’ την παλιά Άρτα» του Λεωνίδα Βλάχου: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 27, Μάρτιος 1986, σελ. 7
49. Νικόλαος Ευθυμίου Θεοδωριανίτης, Βάρδος κληρικός της Ελευθερίας: «Αρτηνή Ευθύνη, τεύχος 31, Ιούλιος 1986, σελ. 9, 11
50. Οι Κολοβαίοι των Θεοδωριάνων: «Τα Θεοδώριανα», φύλλο 172 – 173 – 174, Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος 1986, σελ. 2
51. Οι πρώτοι κληρωτοί - στρατιώται εκ του Δήμου Θεοδωρίας: Τα Θεοδώριανα», φύλλο 172 – 173 – 174, Ιούνιος – Ιούλιος – Αύγουστος 1986, σελ. 4
52. Ο θάνατος του Σεραφείμ Ξενόπουλου Μητροπολίτου Άρτης, Ιστορικά Ντοκουμέντα: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 34, Οκτώβριος 1986, σελ. 3
53. Ιστορικές μνήμες απ’ το 1940, Από ένα βομβαρδισμό της Άρτας: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 35 - 36, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1986, σελ. 4
54. Σελλαδίτες Αγωνισταί του 1821: «Σελλαδίτικα Νέα», φύλλο 25, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1986, σελ. 1, 2
55. Φίλιππος ο πάνυ [Κολοβός]: «Αμβρακία» της 13.4.1987, σελ. 2 = «Τα Θεοδώριανα», φύλλο 178 – 179 – 180, Δεκέμβρης 1986 Γενάρης – Φλεβάρης 1987, σελ. 4
56. Γεώργιος Σπ. Βασταρούχας: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 37, Ιανουάριος 1987, σελ. 4
57. Η Σιδηροδρομική γραμμή Βορειοδυτικής Ελλάδος: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 37, Ιανουάριος 1987, σελ. 7, 8
58. Ο Ανδριάντας του Άνθιμου Αργυρόπουλου στην Άρτα: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 38, Φεβρουάριος 1987, σελ. 8
59. Άνθιμος Αργυρόπουλος, Ηγούμενος Μονής Θεοδωριάνων: «Τα Θεοδώριανα», φύλλο 181 – 182, Μάρτης – Απρίλης 1987, σελ. 4
60. Στο Ραδίτσκο τη ράχη: «Το Βουργαρέλι», φύλλο 56, Απρίλης 1987, σελ. 3
61. Τα κατά την Αγίαν Θεοδώραν: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 39, Απρίλιος 1987, σελ. 7 = «Αμβρακία», φύλλο 432 – 433, 13.5.1987, σελ. 1, 4
62. Ο Ανδρέας Αρβανιτογιώργος θυμάται: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 42, Ιούλιος 1987, σελ. 6
63. Η ίδρυση των σχολείων στα Πράμαντα: Οι πρώτοι διδάξαντες: «Πραμαντιώτικα Νέα», φυλλο 7, Νοέμβριος 1987, σελ. 3
64. Ο Ανδρέας Αρβανιτογιώργος θυμάται: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 45, Δεκέμβριος 1987, σελ. 7
65. Νικόλαος Γ. Ευταξίας: «Αρτηνή Ευθύνη», τεύχος 46, Ιανουάριος 1988, σελ. 4
66. Οι πρώτοι κληρωτοί εκ του τέως Δήμου Πραμάντων: «Πραμαντιώτικα Νέα», Μάιος 1988, σελ. 2
67. Οι Πολυζαίοι της Υπάτης: «Πραμαντιώτικα Νέα», Μάιος 1988, σελ. 4
68. [Οι δύο πρώτες εφημερίδες της Άρτας]: «Ερίβωλος», φύλλο 3, Σεπτέμβριος 1988, σελ. 4
69. Στη Στροφή… [αναμνήσεις]: «Ηπειρωτική Εταιρεία, Δελτίον Πνευματικής Ενημέρωσης», τεύχος 162 (1990), σελ. 135, 155
70. Η πολιτική ιστορία του Νομού Άρτης: [Μέρος Α’ και Μέρος Β’] «Σκουφάς» τόμος Θ’ (1992), σελ. 27 – 34, [Μέρος Γ’ και Μέρος Δ’] «Σκουφάς» τόμος Θ’ (1992) σελ. 111 – 120 (επιμέλεια Βασιλικής Καρατζένη)